maandag 29 oktober 2007

Mijn eerste kalf...







Het is donderdagnacht, 3 uur wanneer ik naar de stal loop om te kijken hoe het met koe 148 is. Zij is vandaag uitgeteld, en hoewel er nog dagen overheen kunnen gaan, wil ik het voor geen goud missen. Eigenlijk werd "mijn eerste kalf" 29 september verwacht.............de koe werd in december geinsemineerd, en de datum van insemineren en afkalven, 9 maand later, worden met een uitwisbare stift, op bordjes geschreven die boven de koeien hangen. Tenminste, zo hoort het te gaan, maar voordat Johan kwam, werd er bijna niets bijgeschreven, en datgene dat wel genoteerd werd, gebeurde met een gewone stift, die niet uitwisbaar is. Voor Johan een bron van ergernis, want nu moet je iedere keer naar de computer of naar het boek in het kantoor, waarin alle dingen bijgehouden worden. Koe 132 is door Johan 14 dagen lang goed in de gaten gehouden, maar geen enkel teken wees op een naderende bevalling. Het meest duidelijke teken is het indalen van de banden. Johan uitte zijn twijfels over de drachtigheid van de koe bij Einar (de eigenaar), die er met de handen in de zakken eens bij ging staan. Hij keek op het bordje, liep toen gelijk naar het boek, en zag op de inseminatiekaarten dat de koe in maart opnieuw is geinsemineerd. Deze datum wordt door de veearts in het systeem gebracht........... de overige gegevens vult de boer zelf in. Johan zei " dat duurt nog lang, 2 maand melk weg, ik geloof dat ik de dierenarts maar eens een rekening ga sturen". De koe wordt namelijk 2 maand voor de bevalling "drooggezet", en aan de hand van de gegevens op het bordje, had Johan deze koe eind juli dus "drooggezet". Na dit incident heb ik gelijk alle bordjes kaalgeschuurd met veel water en zeep, en alle gegevens ingevuld. En voortaan checken wij ook het werk van de veearts in de computer.

Om 3 uur ging ik dus naar de stal, en uit koe 148 hing een gele blaas. Ik rende terug naar Johan die al mompelend zich nog eens omdraaide in z'n bed: "Dat is de pootjesblaas, het kan nog uren duren". Nou, ik ga wel alleen kijken!! Tien minuten later rende ik alweer terug: "Johan, je moet komen, er steekt een soort witlof uit. Dit bleek een pootje te zijn.............ja, weet ik veel!
Achteraf snapte ik hoe het zat...........het gele is het hoefje aan het witte pootje!! Dus ik weer terug, met instructies van Johan: zodra ik weeen zag bij de koe, moest ik hem maar roepen. Toch zette ik de wekker op 4 uur..............ik was er niet gerust op. Ondertussen maakte ik wat foto's, haalde poep weg bij de koeien en keek naar de koe die voortdurend ging staan en liggen. Ze liet al melk lopen, die ze zelf oplikte. Plotseling ging ze helemaal scheef liggen, op de plek van de buurvrouw, en nu zag ik het snuitje eruit komen. Buurvrouw is een enorme dikke, zwarte pink, die 17/11 een kalf krijgt, en nog geen ervaring heeft in dit soort dingen. Ze schopte dan ook een paar keer in de rondte. Ik zag het al helemaal gebeuren, en verwenste deze stal: waarom o waarom is er geen plek voor een kraamhok!! Ik rende weer terug naar Johan, en zei dat hij nu echt moest komen. Snel weer terug naar de stal, en o jemig.............er lag een enorm groot kalf tussen de moeder en de zwarte die vreselijk naar elkaar stonden te loeien. Ik ben dus amper 5 minuten weggeweest, en heb dus de geboorte gemist. Klikklik, een foto, en weer terug naar Johan..................waar blijft hij?? Ik roep zijn naam uit de deuropening van de stal, hoor niets en zie licht in de keuken branden, waarop ik voor de 4de maal naar huis ren. Ik zie dat Johan een boterham staat te smeren!!! Woest bonk ik op de ramen, en schreeuw dat hij nu echt moet komen!!!

In de stal staan de beide dames nog steeds naar elkaar te loeien, en het kalf ligt te spartelen. Johan tilt het direkt over de grup heen, weg bij de koeien. Samen hebben we geprobeerd het kalf naar een kalverenbox te tillen, maar er was geen tillen aan. Zo'n kalf is helemaal glibberig van het slijm, en dit is echt een groot kalf. Johan had al gekeken naar het geslacht...............mijn eerste kalf is een stier en zijn gewicht is ws. rond de 40 kilo, terwijl normaal gesproken het geboortegewicht rond de 30 a 35 kilo ligt. Het was een enorme klus om hem in de kruiwagen te krijgen, en ik vraag me af hoe ik dat allemaal moet doen, als ik een keer alleen ben!! Terwijl Johan de koe met de hand melkt, om de biest op te vangen, wrijf ik met een stapel handdoeken het kalf droog. Het is een ontzettend druk kalf, het kan staan binnen een paar minuten, en de fles met een liter biest is binnen 1 minuut leeg. Er zijn bij Johan de afgelopen maanden 7 kalfjes geboren, waaronder 4 stiertjes, maar hij heeft nog nooit zo'n groot en levendig kalf gezien. Ook vertelt hij hoe gemakkelijk het afkalven hier gaat.............in alle gevallen heeft hij de geboortes niet gezien, en lag het kalf er toen hij ging kijken. Ik heb me vannacht dus vreselijk druk lopen maken, ws. om niets, maar ik blijf het riskant vinden. Er stond immers een schoppende pink naast!! Straks, als de dikke zwarte haar kalf krijgt, wordt het anders.........een pink heeft geen ervaring en Johan zal dan in het huis van Eli gaan slapen, om dichter bij de stal te zijn, en om wat vaker te gaan kijken, midden in de nacht. Dat is een beetje een nadeel bij koeien, meestal komen de kalfjes 's nachts. In november komen er 2, in december 5 en in januari 4, dat worden drukke tijden.

De komende week zal ik het kalf 5x daags de fles geven: eerst alleen de biest van de moeder, daarna gemengd met kunstmelk om hem daaraan te laten wennen. Als dit goed gaat, mag hij naar het kalverenhok waar een melkautomaat staat. Deze is volledig computergestuurd, en je kunt per kalf invoeren wat hij/zij moet drinken, en ook kun je aflezen of hij/zij de portie heeft gehad. Deze porties worden verdeeld over de hele dag, dus een hongerig kalfje die slim denkt te zijn, kan nooit zijn/haar portie in 1x opdrinken. Wat ik dus de afgelopen weken heb gedaan, is zorgen dat de melkautomaat wordt gevuld met nieuwe kunstmelk: deze maak ik klaar in emmers, waar ik heet water indoe met het poeder. M.b.v. een mixer op een boormachine, wordt de melk gemixt en nadat het aangevuld is met koud water, wordt het in de ton gegoten. Momenteel zijn er 7 kalveren die melk drinken, en over een week, als "mijn eerste kalf" erbij komt, gaan er 4 van de melk af. Zij gaan naar een ander hok. Zodra de eerste pubertijdsverschijnselen zich voordoen, worden ze gesplitst. Dan krijgen de stiertjes een eigen hok, waar ze blijven tot ze hun gewicht hebben bereikt en naar de slachter gaan: ze zijn dan ca. 1 jaar en 7 maand, en wegen ca. 600 kilo. Ook "mijn eerste kalf" zal deze weg afleggen, en dat is helemaal geen leuke gedachte, als je hem net hebt drooggewreven, en de fles hebt gegeven...........maar goed, dat zal ik moeten leren!!

maandag 22 oktober 2007

De tijd vliegt...







De tijd vliegt, zei de boer, en gooide met de wekker. Bij de Hema in Raalte had ik een collega die neerplofte in de kantine, en deze zin dan verkondigde. Ik vind het nog steeds een vreemd gezegde, en iedere keer als ik bij mezelf denk: jongens, wat vliegt de tijd..........denk ik aan deze zin. Nou, wij gooien niet met wekkers, maar ik heb Johan een keer met afrasteringpaaltjes zien smijten, naar wegrennende pinken. Het was echt een tijdrovende klus, om deze dames op stal te krijgen. Een aantal van hen zijn wat ouder, ca. 1.5 jaar, en hebben iets langer op stal gestaan , voordat ze naar buiten gingen, waardoor ze eerder snappen wat de bedoeling is. Zij wandelen heel gemoedelijk naar binnen, en als je geluk hebt, gaan de jongere pinken er dan achteraan. De afgelopen week hebben we in etappes de pinken opgehaald, en zorgden we ervoor dat een koppeltje steeds uit een oudere pink bestond, en een aantal jongere. Maar het helpt niet altijd. Er zijn altijd factoren die meespelen. Zo had Arne-Johan (1 van de 3 veeartsen) zijn 2 paarden verplaatst, en stonden deze nu in een weitje waar wij langs moesten met de pinken. De paarden begonnen te steigeren en te bokken, en de pinken zetten het op een rennen. Iedereen die niet weet, hoe hard koeien kunnen rennen, nodig ik van harte uit om langs te komen..............het beste is volgend jaar zomer als ze weer buiten lopen en Johan ze roept omdat ze naar een nieuw weitje gaan. Dit hebben ze donders goed in de gaten, omdat de wei kaal is en ze ons met de afrasteringpaaltjes hebben zien lopen. Ze moesten eerst door de rivier om in de nieuwe weide te komen, en ik had enorm veel problemen verwacht gezien het feit dat het laatst bijna een uur duurde, voordat een koe het aandurfde om over de afrasteringsdraad te stappen die notabene plat op de grond lag. Maar door de rivier ging van een leien dakje....... wij stonden veilig tussen de bomen, maar toch erg dichtbij vanwege de nauwe doorgang................nou, het was een heel spektakel en ik baal er nu nog van dat ik de camera niet bij me had. Ze sjeesden alle 19 met een rotvaart door het water en aangekomen in de nieuwe weide gingen ze rennend eerst alle kanten van de weide inspecteren.

Maar ik dwaal af: het ging om factoren waar je niet op rekent, en die roet in het eten gooien zoals de steigerende paarden. Een andere factor zijn de stieren, zij staan bij de ingang waar de pinken langs moeten, om binnen in de stal te komen. Om er wat aan te verdienen, gaan de stieren hier weg, als ze 550 a 600 kilo wegen, en gelukkig is het begin november zover.........6 hebben dan hun gewicht bereikt en worden opgehaald door het slachthuis. Deze 6 staan in het hok bij de ingang en houden wel van een lolletje. Als je vlak langs het hok loopt, steken ze een enorme tong naar je uit, in de hoop dat ze een stuk van je kleding te pakken krijgen. Ze zijn best wel lief, maar iedere keer als ze elkaar bespringen..............soms zo hard dat er 1 valt, houd ik m'n hart vast. Er zijn 3 hokken............in de andere 2 hokken staan 10 stieren die nog niet hun gewicht hebben, maar toch ook al enorm zijn. Het is af en toe een dolle bende, en ik dacht echt dat de tent werd afgebroken toen 2 pinken zich door de touwen heen wurmden dat Johan tussen de hokken had gespannen. De stieren waren helemaal door het dolle heen, en maakten de gekste capriolen en sprongen voortdurend op elkaar. Ik was enorm opgelucht toen de 2 pinken op hun plaats stonden, en de rust weer terugkwam. Wat dat betreft, is deze stal zo ontzettend gedateerd.............meststieren horen apart te staan, en zeker de pasgeboren kalfjes horen in een andere gedeelte thuis i.v.m. hygiene. Maar voorlopig moeten we het er mee doen!!

Afgelopen woensdag brachten we de pinken naar hun laatste weide, vlak bij de stal, en van daaruit hebben we iedere dag er een aantal op stal gezet. Gisteren, zondagmiddag de laatste 5. In eerste instantie ging het allemaal zo goed: geen steigerende paarden, en geen pinken die in de stierengang kwamen. Maar er was een heel klein zenuwachtig pinkje zonder halsband, die het niet aandurfde om haar kop in de voergang te steken. Daar lagen bergen lekker kuilvoer op haar te wachten. Iedere keer als ik haar wat voorhield, nam ze een hapje, maar zodra ik het voer richting het hek bewoog, deinsde ze terug. Zodra ze haar kop erdoor zou steken, zou ik meteen de klemmen laten zakken die de kop dan vasthouden. Voor de melkkoeien is dit dagelijkse gang van zaken..............als ze hun voer krijgen, steken ze hun kop erdoor, en draaien wij de klemmen naar beneden. Dit gaat per 10 koeien tegelijk. Ook als de veearts komt voor bijv. het insemineren...........geef je wat brokjes en hup............klemmen naar beneden. Zo zijn alle pinken vastgezet.............behalve deze. We zijn meer dan 2 uur bezig geweest, om haar zover te krijgen. Natuurlijk hebben we het ook in ons tempo geprobeerd, maar ze sprong als een rodeopaard en ontworstelde zich, en van het touw, en van de halsband die Johan iets te los om had gedaan. Ik baalde als een stekker, want ik had me verheugd op een wandeling door de vallei. De afgelopen dagen heeft het veel geregend, en vandaag was het prachtig herfstweer. En dan is er 1 zo'n klein stom koetje, die het allerbeste kuilvoer, dat alleen voor de melkkoeien en de kalfjes is............niet wil eten.............ja, alleen uit m'n hand. Uiteindelijk stelde ik Johan voor om haar in een hok op te sluiten, bij de pinkjes die net kalfaf zijn, en haar dan naar de slacht te doen. We hebben toch teveel dieren, en zullen de komende weken moeten beslissen welke drachtige pinken aan andere boeren worden verkocht, en welke niet-drachtige pinken naar de slacht zullen gaan. Ik was het helemaal zat, maar Johan heeft een engelengeduld wat dat betreft. Ook al zou het 10 uur gaan duren...............vastkomen zou ze!! Dit koetje is door iets getraumatiseerd, en ik gooide het op een andere toer: iedere keer zou ik haar een hapje voor houden, steeds iets verder weg, net zolang tot ze haar kop in de voergang zou hebben, en dan zouden we niets doen, maar haar lekker laten eten, en haar de kans geven meerdere keren haar kop in en uit de voergang te steken. Zo gezegd, zo gedaan.............uiteindelijk had ze door dat er niets gebeurde, en durfde ze zelf voer van de grond te pakken. Ik kon opstaan, terwijl zij doorat (een wonder) en snel liet ik de klemmen naar beneden. Het koetje zat vast, en Johan kon haar een halsband omdoen, en vastzetten aan de grup. Alle pinken staan nu binnen, en samen met de 23 melkkoeien, alle stieren, een hok met 8 kalfjes en 2 hokken met de hele jonge pinkjes, is de stal nog nooit zo vol geweest als nu. En daarmee is er een einde gekomen aan de fietstochtjes, 2x per dag naar de pinken, om te kijken of ze niet uitgebroken zijn, en om te zien of ze bronstig zijn. Ik zal dit echt gaan missen, en verlang nu al naar het volgend voorjaar, dat hier pas in mei begint, als ze weer naar buiten gaan. Het zullen wel 6 lange (winter)maanden gaan worden!!

zondag 7 oktober 2007

De eerste week...




De koe is net een fabriek, al etend poepen en piesen, de hele dag door. Er staan nu 18 koeien die gemolken worden, en 5 koeien die droog staan aan de grup. De grup is de mestgoot die achter ze langs loopt. Het zou handig zijn, als ze hun achterste boven de grup houden, als ze hun behoefte moeten doen, maar helaas werkt dat niet zo. Op het moment dat ze staan te eten, en dus iets van de grup afstaan, liggen de uitwerpselen verder van de grup af. Wanneer ze gaan liggen om te herkauwen, gaan ze gewoon in hun eigen poep liggen.........het interesseert ze helemaal niets.Zo ontstaan de meest vieze uiers, waarvan de spenen 2x per dag schoon moeten worden gemaakt voordat het melken kan beginnen. Het is grappig om te zien dat er ook koeien zijn, die hun plaats wel schoon houden, en een pas naar achteren doen tijdens het poepen. Eigenlijk is het net als bij ons, de mens...........ook wij hebben "vieze otters" rondlopen.
Deze 2 werkzaamheden: de poep wegvegen naar de grup met een trekker, en op een bankje zitten om de uiers schoon te maken.............kon ik maar liefst een halve week volhouden.
Toen waren de spieren onder de schouderbladen overbelast, en werd lopen en inademen pijnlijk. Gefeliciteerd................dat heb je weer mooi snel voor mekaar!
Maar 2 nachten met iboprofin doet wonderen.........en gelukkig zijn er nog genoeg andere dingen te doen zoals kunstmelk maken voor de kalfjes, en naar de pinken fietsen om te kijken of ze
niet uitgebroken zijn, en het belangrijkste: kijken of ze bronstig zijn. Ik fiets dus naar hun weide, stel me een beetje verdekt op tussen de bomen, en ga een poos staan kijken. Als ik springgedrag zie, ga ik het weiland in om te kijken welke koe het is. Ik kan ze echt niet uit elkaar houden, maar ze hebben allemaal een nummer in hun oor. Soms liggen ze alle 19 en ga ik het weiland in, een beetje leven in de brouwerij brengen. Een koe die een ander bespringt, kan bronstig zijn, maar zeker is dit niet. Er is een puntenlijst gemaakt, die in het boekje "Koesignalen" staat, uitgegeven door uitgeverij Roodbont (Baankstraat, Zutphen!!)
Signalen zoals de kin op een andere koe leggen, en een andere koe bespringen scoren onder de 50 punten. Wanneer een koe besprongen wordt, en stil blijft staan...............is dat 100 punten en kan ze de volgende dag worden geinsemineerd. De koe die ik afgelopen donderdag 100 punten gaf, kon door Johan niet worden gevangen, dus de dierenarts werd afgebeld. Ik was erg teleurgesteld, maar Johan zei dat het heel belangrijk is om een datum te weten. Binnen nu en een paar weken, gaan de pinken op stal, en hoewel je in de grup natuurlijk geen bespringingen ziet, zijn er dan andere signalen waar je op let, zoals de stand van de staart en oren, en eventueel slijm. Maar het signaleren is in de stal heel erg moeilijk, en een datum is dan een goede steun. Net als bij de vrouw is de cyclus 21 dagen, dus alles wat ik in het veld en wat Johan in de stal ziet gebeuren, wordt op een kalender genoteerd. Dit is waar het om draait: zien dat de koeien op tijd worden geinsemineerd! Vorig jaar is dit niet gebeurt, en daar zitten wij nu mee: er is niet genoeg melk om het quotum vol te krijgen. Dit jaar is er meer geinsemineerd, en komt er zoveel melk dat we ruimschoots boven het quotum komen.

Verder zijn we woensdagavond naar de Kroa (het enigste restaurant van Bessaker) geweest: er is iedere woensdag en zondag een buffet. We hebben Eli en Einar getrakteerd, voor hun goede zorgen voor Johan de afgelopen 2 maand. Donderdag zijn we naar Afjord gereden (bijna 1 uur met aanhangwagen achter de auto) om bij de Felleskjopet (Welkoop) nieuwe matten te kopen voor in de stal, en kunstmelk voor de kalfjes. Ook had ik nu de gelegenheid om groot inkopen te doen bij de REMA, een goedkopere supermarktketen in Noorwegen (prijzen komen later). Vrijdagmiddag kon ik met Einar meerijden naar Osen (15 min.)............hij ging naar de kapper, en ik kon mooi naar de politie om me aan te melden. Ook zou Johan zijn verblijfsvergunning er zijn, en kon ik die gelijk meenemen. Hij heeft een vergunning gekregen voor 5 jaar...........normaal gesproken krijg je eerst voor 1 of 3 jaar, maar omdat we een pachtcontract hebben voor 5 jaar, hebben ze waarschijnlijk een uitzondering gemaakt. Hopelijk doen ze dat voor mij ook!
Vrijdagmorgen heb ik een Nederlander ontmoet: hij heet Herman, en woont met zijn vrouw Anne in Hofstad Kai (Kai is kade of haven en is in feite het adres, ca. 1o min. van ons vandaan). Hij had een cursus op de school in Bessaker (waar Eli werkt, zelf is hij leraar in Hofstad). Hij hoorde via Eli van mijn komst, en toen ze van school naar de Kroa wandelden voor een lunch, kwam hij kennismaken. Ik was net de afrastering aan het afbreken van en weitje voor ons huis, en we hebben maar heel even gepraat omdat de andere cursisten stonden te wachten. Maar ik heb z'n tel. nr. en adres, en als ze terugzijn van hun vakantie, gaan we er zeker heen om kennis te maken. Hij vroeg nog naar m'n noors, waarop ik een bedenkelijk gezicht trok: het punt is dat ik al m'n persoonlijke dingen in 2 dozen heb gedaan en via TNT heb opgestuurd. Tot vandaag is er nog niets bezorgd. De eerste 5 lessen van de cursus en ook de oplader van de camera zijn daar ook bij (lekker slim!). Voorlopig dus nog geen noorse lessen en ook geen foto's, want de camera moet opgeladen worden. Maar Herman en Anne kunnen ons, als wij dat willen, noors leren, en ook Eli heeft een cursus op de computer die wij kunnen krijgen. Daar wordt dus aan gewerkt. Tot nu toe zeg ik "bedankt" en "welterusten" in het noors, en verder alles in het engels.......... dus het lijkt nog echt nergens op!

maandag 1 oktober 2007

Verslag van de eerste paar dagen...



Ik zal wel nooit een wereldreiziger worden...4 vliegtuigtrips binnen 1,5 jaar en nog zenuwachtig. Op Schiphol wilden ik net met m'n ouders aan de taart, toen mijn naam omgeroepen werd. Op een draf weer naar de balie van SAS...het bleek dat nog niet duidelijk was, of er nou 1 of 2 katten mee zouden gaan...zucht...daar heb ik toch over gebeld!! 10.25...eindelijk opstijgen...arme katten...hoe zou het ze vergaan, daar in het bagageruim. Op Gardermoen (Oslo) ging ik bewust niet op een klok kijken...ik zou een uur hebben om de bagage op te halen, en met de katten door de douane te gaan...dat moet lukken!! Er waren 4 douaniers, waaronder 1 leerling, die een uitgebreide studie maakten van alle papieren...ze checkten of er wel 4 maand tussen het inenten en de test zaten...wat ben ik blij dat ik een maand langer ben gebleven, zodat alles in orde zou zijn. Toen alles goedgekeurd was, moesten de arme beesten uit de kooi, om de chip te chippen. Daarna ging de leerling alles kopieren voor zijn stage...zucht...vriendelijk gaf ik hem 1 van mijn kopieen. Op dat moment keek ik op een klein goudkleurig, heel onduidelijk dameshorloge, en zag dat het pas 11.45 was. Dat kan natuurlijk nooit, als je vlucht ruim een uur duurt, maar er ging totaal geen alarmbelletje rinkelen, en ik ging met katten en bagage naar boven om me voor de vlucht naar Trondheim in te checken. Toen ik de balie zocht, om de katten af te geven, kwam een jongen die me rond zag dolen, me tegemoet lopen. Hij zei dat ik moest maken, dat ik door de security kwam...mijn vlucht ging over 5 minuten...ze hadden me al meerdere malen omgeroepen. Ik kreeg zowat een rolberoerte...hij liet hij z'n horloge zien, en ja, het was toch echt zo...12.55... snel m'n broekriem en m'n schoenen uit...de jongen riep me nog na: "twentyfour twentyfour"...maar in m'n hoofd was ik alleen maar bezig met het uur dat ik kwijt was, en met de douane. Geen tijd om schoenen aan te doen... snel op een bord kijken...Trondheim...gate14...rennenrennenrennen...verdorie, helemaal achterin moest ik zijn...op sokken over de transportbanden. Bij gate 14 had ik geen stem meer, mijn tong was net schuurpapier...dus legde ik m'n ticket op de balie. Vriendelijk zei de persoon achter de balie dat het vliegtuig al vertrokken was, en dat ik een nieuwe vlucht moest boeken. Allemachtig...en ik heb geen mobiel...ik ga echt een mobiel kopen...ik kan Johan niet eens bereiken, en zeggen dat ik de nacht in een hotel moet doorbrengen. Ik weet dat er nu een paar mensen heel hard beginnen te lachen! Bij balie 24 (waar net als bij 14 ook Trondheim op een bordje stond...heel slim, vera) stonden enorm veel mensen te wachten...maar volgens een knul moest ik naar de servicebalie. Daar gingen ze in de computer kijken, en bellen. De man die me hielp zei dat ik zo snel mogelijk naar gate 24 moest...de vlucht was overbooked...nou dat weer!! Bij gate 24 werd toen uiteindelijk omgeroepen, dat de vlucht vertraagd was...ik had dus enorm veel geluk nadat ik voor mezelf weer lekker chaos had geschept.

De vlucht was vreselijk mooi...de zon scheen en we vlogen zo laag dat je alles heel goed kon bekijken: het grootste meer van Noorwegen, de bergen, en de bomen die van groen naar goud en rood gaan. Het was echt genieten, na al het gedoe op Gardermoen. In de ontvangsthal herkende Johan me niet...nou zeg...ben ik zo lang weggeweest! Maar ik had natuurlijk wel m'n bril op...we moesten heel hard lachen.
De terugreis ging niet via veerboot, om dan via schiereiland Fosen naar Bessaker te reizen. Volgens Johan heeft dit alleen maar zin, als je per trein in Trondheim aankomt, en niet zoals nu een eind buiten Trondheim. We gaan dus via Steinkjer naar huis...een rit van 3 uur. 's Avonds heel vluchtig m'n (tijdelijke) huis bekeken, met Einar gepraat die in de stal was om te melken, snel een paar dozen met beddegoed uit de werktuigenloods gehaald, en half 10 gingen we eten bij Eli en Einar. Heerlijk...hachee met aardappelen en groente en als toetje een wafel met jam en slagroom. Einar had een nieuwe dorpsbewoonster uitgenodigd om het melken een keer mee te maken (on safari, noemde ze het zelf) en ook voor het eten: ze heet Dorothea, is van onze leeftijd, en is de huisarts in deze regio. Haar praktijk is in Osen (15 min. met de auto) en sinds kort woont ze in Bessaker.


Vrijdag, de eerste dag: Brutus en Lommeltje rennen door het huis alsof ze er altijd gewoond hebben..............ik kon m'n draai nog niet vinden, had zelfs heimwee. Het huis is erg leuk en heel ruim, maar er is bijna geen huisraad, dus heb ik tussen onze spullen gezocht naar pannen, waterkoker en handdoeken enz. In de stal leerde Johan me het schoonmaken van de uiers, heel belangrijk voordat je gaat melken. Wat je doet, is tussen 2 koeien kruipen met een klein bankje (Johan doet het op de hurken), en met een natte doek de uiers behandelt. Daarna met papier nog nadrogen. Je hoort het op de tast te doen, en dan iedere keer je doek checken, en niet zoals ik het doe, door m'n hoofd voorover te buigen, en onder de koe te kijken hoe de zaken ervoor staan. Heel vermoeiend voor m'n nek en onderrug. Het zal nog een hele poos duren, voordat dit een beetje relaxt zal gaan.


Zaterdag, de tweede dag: super................zo zouden alle dagen moeten zijn. Het was stralend herfstweer, en we hebben een nieuw veld gemaakt voor de 19 pinken. Voor de niet-boeren: een pink is kalf-af, is wel of niet geinsemineerd, maar krijgt dus nog haar eerste kalf. Om de kosten van het voer zo laag mogelijk te houden, en omdat het nog geweldig weer is, laat Johan deze dieren zo lang mogelijk buiten lopen. De melkkoeien, kalfjes en de slachtstieren, zijn allemaal in de stal. De afrastering wordt gemaakt met flexibele paaltjes, waar een oog aan zit. Het draad, waar dan later stroom opkomt, haal je door dat oog. Erg leuk om te doen, en ondertussen genieten van de bergen en de natuur om je heen. Het is echt een heel gedoe om de pinken van de oude naar de nieuwe weide te krijgen. Ze moesten een steil stukje naar beneden om door een stroompje te waden..............dit is ook hun drinkplek. Als er 1 schaap over de dam is, volgen er meer..............dit geldt ook voor koeien. Van de 19 pinken, gingen er 16 over............de andere 3 bleven kijken en loeien naar de rest. Zij gaan later wel, als ze echt honger krijgen en doorhebben dat het gras aan de andere kant toch echt groener is. Toen ik 's avonds ging tellen, en de afrastering ging inspecteren, stonden ze alle 19 heel gezellig bij elkaar.


Zondag, de derde dag: weer het uiergedoe, en verder veel uitleg over het voeren, en hoe alles reilt en zeilt............moeilijk allemaal hoor..............ik ben totaal geen boerin! Gelukkig weer lekker het veld in: zo'n pinkenwei gaat maar een kleine week mee, dus gingen we vast voor de volgende weide een waterplaats zoeken. We vonden een paar smalle paadjes die door de elanden en herten worden gebruikt. Deze gaan zo steil naar beneden, naar de rivier, dat de koeien dat niet kunnen. Uiteindelijk vonden we wel een geschikte plek, waar ze hun drinkwater kunnen halen. Heerlijk met je laarzen door het water banjeren, en kijken hoe de bomen zich door de jaren heen, een weg hebben gezocht. Je vindt de meest vreemdsoortige gegroeide vormen. Ook erg leuk om de pinken zo door de wei te zien dartelen.