Feest

De oogst ligt stil, want de hakselaar heeft het begeven. Het wachten is op de nieuwe ketting en de nieuwe lager, die later op de dag door Thure en BessakerJohan geplaatst zullen worden. Beide zijn inwoners van Bessaker en helpen waar mogelijk. Ook is er de afgelopen dagen zoveel regen gevallen, dat de koeien niet in hun weide kunnen; de boel moet eerst een beetje opdrogen. Niet echt vrolijk allemaal!
Of toch wel! Een blik in de stal levert een waar eetfestijn op. Tjonge, wat kunnen koeien vreten zeg, het gesmak is niet van de lucht! Het verse gras komt uit de berm die door de gemeente is gemaaid. Inpikken, denkt Johan, en schuift hele ladingen de voergang in. Dat is wel iets anders dan de zure, bruine kuil die ze 2x daags krijgen. Door het groene gras, en door de net geschoren koeienstaarten, ziet het er allemaal heel fris uit.

Niet veel later zit Johan op de stoep voor de stal, het scheerapparaat schoon te maken. Plotseling staat er een man voor zijn neus, die een agent in burger blijkt te zijn. Johan schrikt wel een beetje, wanneer de agent naar zijn naam vraagt, en ook mijn naam wil weten. Mijn verblijfsvergunning is nog steeds niet rond, en sinds maart ben ik illegaal in Noorwegen. Het flitst heel even door hem heen dat ik zometeen afgevoerd zal worden, om vervolgens het land uit te worden gezet Niets is minder waar! Om de een of andere onbegrijpelijke reden is de verblijfsvergunning juist toegekend, terwijl deze in januari afgewezen was. Ik zou pas in juli, wanneer ons samenlevingscontract 2 jaar jong is, een nieuwe aanvraag kunnen doen. Heel vreemd, maar wij springen een gat in de lucht en gaan, ook voor een feestmaaltijd naar de Kroa.

De 2de reden voor ons feestje is mijn 2de blog die ik voor de internetsite van "De Boerderij" heb geschreven. Hij is uitgekozen voor plaatsing in het tijdschrift, en dat vind ik geweldig! Deze blog gaat over een aantal kenmerkende dingen van Noorwegen en het vinden van onze boerderij Thunegarden, iets wat op deze blog nooit is verschenen. Er zit daar een gat tussen een terugblik op Slowakije en het gestress op vliegveld Gardermoen, en mijn aankomst op de boerderij.
Het adres: www.boerderij.nl/Landbouw/Wereldblogs.htm

Hundreogtrettiseks rundballe

Grappig...de Noorse boer kijkt eerst op de kalender, en dan pas naar het gras, voordat de maaier achter de trekker wordt gezet. Wanneer de scholen hun deuren gaan sluiten voor de zomervakantie, en bezig zijn aan de laatste rommelige week, is dat vaak het begin van de eerste snede. Maar de hele maand mei is het zonnig geweest, en het gras is op sommige plaatsen meer dan 1 meter hoog. In de eerste week van juni maait Johan 3 weides, vast als voorproefje voor "de grote oogst" die gepland staat voor volgende week. We hebben de naam gekregen van een loonwerker, die net een nieuwe pers en een wikkelmachine heeft gekocht. 's Maandags horen we dat de machines nog niet geleverd zijn en de kans is groot dat het voor het weekend ook niet meer lukt. Johan moet over een paar dagen maar weer bellen...zucht...het is nu mooi weer!! Maar op woensdag komt het goede bericht: de leverancier is bereid de machines iets eerder te leveren, zodat er vrijdag ronde balen kunnen worden gemaakt. Dat wordt dan gelijk de vuurdoop. De foto's zijn gemaakt op de achterste weide in de vallei die 5 ha. groot is en 78 ronde balen oplevert. Het totale aantal balen komt op
136.

Ukkie en De Zusters

Torstein houdt op het eiland Boroya, 5 minuten varen vanaf het haventje, ongeveer 60 schapen. Hij belt me op en vraagt of ik een fleslam wil hebben, dat het waarschijnlijk niet zal redden. M'n eerste ingeving is om nee te zeggen, maar tegelijk steekt een soort strijdlust de kop op; we laten een lammetje niet zomaar doodgaan. Nadat we vorig jaar, tijdens ons eerste bezoek aan Bessaker, op het eiland waren geweest en kennis hadden gemaakt met dit oudnoorse schapenras (Gammelnorsk Spaelsau) zag ik beelden voor me van een koppeltje schapen op de utmark (ongebruikte grond) rond Thunegarden. Dit is een mooie gelegenheid om te beginnen.

De Engelse naam van dit ras is "Old Norwegian Short Tail Landrace en het is bekend dat de Vikingen de wol verwerkten tot garens voor de zeilen van hun schepen. Zowel tijdens de Renaissance en de Barokperiode, is de wol gebruikt in de kledenindustrie. Het is onduidelijk waarom de ooien de laatste jaren steeds vaker 3lingen krijgen, want dat is 1 teveel voor ze. Dit jaar heeft Torstein 14 fleslammeren en 3 daarvan zullen verhuizen naar het vasteland en bij ons gaan wonen.

Torstein vaart ons (mijn ouders Chris en Hermien) naar het eiland, waar we opgewacht worden door een afgedwaalde lam met haar 2ling. Zij rennen ons vast vooruit, want ze weten drommels goed dat ze brokjes krijgen, zodra Torstein een voet aan land heeft gezet. Het geblaat is dan ook niet van de lucht, en al die verschillende kleurtjes bolletjes wol, rennend door de weide, is fantastisch om te zien. Hermien en ik maken de ene na de andere foto, terwijl mijn vader Torstein helpt met het opdrijven van een stel afgedwaalde ooien. Zij hadden een gedeelte van de omheining vernield en gebruik gemaakt van de eb om een stuk eiland te bezoeken, waar ze niet mogen komen.

Ukkie en de 13 andere fleslammeren zitten in een afgeschermd stukje weide, tegen het huis aan. Ik schrik van het grote verschil tussen haar en de andere lammetjes; Ukkie is bijna de helft kleiner en een beetje zwak op de pootjes. Samen met Torstein zoek ik nog 2 andere lammetjes uit; Ukkie zal niet alleen opgroeien. Torstein bindt een touw om de nekjes van Ukkie en De Zusters, en zij worden aan de kar vastgeknoopt die achter de trekker zit; Torsteins vervoermiddel op het eiland. Ik neem plaats bij de lammeren en zo hobbelen we het eiland over, terug naar de boot waar mijn ouders al staan te wachten. In het bootje mogen de lammetjes lekker los rondhupsen, en in de haven aangekomen, trekken we gelijk veel bekijks van een stel Duitsers die hun visvangst staan te fileren. Torstein gooit een zeiltje op de achterbank van zijn auto en tuft met zijn bewolde passagiers naar de boerderij. Ik ben blij dat we de schaapjes op het droge hebben gekregen!

De eerste paar dagen brengen Ukkie en De Zusters door in een ronde voerruif voor koeien die in een weide staat. Johan schuift het loodzware onding steeds een eindje op, zodat er weer nieuwe grasjes zijn om op te knabbelen. Ze krijgen 2x daags koemelk uit een emmer met 5 spenen, en Ukkie krijgt 's middags nog een flesje voor haar alleen. Na een paar dagen zien we dat Ukkie sterker wordt, en wanneer ze hun weitje krijgen, springt en rent ze net zo uitgelaten als de twee Zusters. 10% van de ooien krijgt hoorns, en het is heel grappig dat juist de kleine Ukkie 2 stompjes op haar kopje heeft, terwijl De Zusters hoornloos zullen blijven. Je ziet de stompjes met de dag groeien, en inmiddels zitten er behoorlijk scherpe puntjes op.

Wanneer ik hun weitje zit, zetten ze hun voorpootjes op m'n schoot en leggen hun kopje op m'n schouder... heel aandoenlijk. Ze springen rond als vlooien en ik krijg gewoon de slappe lach van hun pogingen om op mij te springen. Ik had er geen idee van dat schapen zo leuk zouden zijn.

Det var synd

Er hing een camera in de stal, achter de koe die op het punt van afkalven staat zodat we thuis alles kunnen volgen. 's Nachts voor niets je bed uit, was verleden tijd. Op de eerste foto zie je de receiver en Dino die in de camera kijkt. Ik zat toen achter de laptop een blog te schrijven, en keek iedere 10 minuten op het schermpje....super handig. Helaas komen de koeien iedere dag langs de camera als ze naar de weide gaan, en natuurlijk kunnen ze er niet vanaf blijven. Dus de camera zit weer in de doos, tot we een oplossing hebben gevonden die koe-proof is.





Dino is erfelijk belast met ernstige lekkage, en dat is ws. de reden dat ze 3 weken voor de afkalfdatum al veel biest liet lopen. Lang zal ze daarom niet bij ons blijven, want we hebben teveel melk en teveel koeien. Op haar derde dag als koe krijgt ze uierontsteking, en omdat ze niet ziek is, wordt ze opgehaald voor de slacht. Zieke koeien mogen nl. niet vervoerd worden, en moeten eerst behandeld worden. Jammer...Dino was een heel bijzondere koe, ik had haar graag wat langer gehouden.

Bij Hilde gaat het ook niet van een leien dakje; 6 uur 's morgens heeft ze weeen zonder enige vooruitgang. Johan voelt dat het kalf in een teruggetrokken stuit ligt en om 8 uur bel ik de veearts. Ik krijg een slaperige Arne-Johan aan de lijn die niet snapt wat ik met "halebeinposition" bedoel. "Halebein" is Noors voor "stuit" en wanneer Arne-Johan Hilde heeft onderzocht, legt hij uit dat een stuitligging hier "setefodsel" heet. Ons woordenboek vertaalt dit als "stuipligging". Zo zie je maar weer dat je niet alles maar zo kunt vertalen! Arne-Johan vertelt dat veel stuitliggingen op een keizersnede uitdraaien, en ik doe gelijk een schietgebedje. Daar zitten we niet op te wachten.


Het kost Arne-Johan een uur om de pootjes uit Hilde te krijgen. Het kalf is al langere tijd dood en daardoor verstijfd, en er is weinig ruimte omdat er 2 kalfjes zijn. De kettinkjes worden om de pootjes bevestigd, en het eerste kalfje wordt eruit
getrokken. Daarna wordt het 2de kalfje, dat wel goed ligt maar ook dood is, eruit gehaald. Het zijn 2 koekalfjes en het is jammer dat ze niet leven... na de korte nacht en het urenlang bezig zijn, voel ik weinig emotie. Het belangrijkste vind ik dat Hilde het goed maakt.


's Avonds gaan we even naar oma, die 2 weken in een verpleegtehuis is geweest na een lichte beroerte. Ik heb het woordenboek en m'n cursusboek bij de hand, want oma vindt het fantastisch dat ik nu naar Noorse les ga. Wanneer we binnenkomen, krabbelt ze direkt uit haar stoel om Johan te feliciteren met de ronde balen, het begin van de oogst... dat is leuk. Oma is als jong meisje boerin geworden, nadat haar broer direkt na het verlaten van de school op zee is omgekomen, en zij weet als geen ander hoe spannend het is. Zeker als het je eerste oogst is! Oma bedankt me voor de stemor die ik voor haar thuiskomst op tafel had gezet, en schuifelt naar de keuken voor koffie en een schaal met wel 5 soorten koekjes. Stemor is de Noorse naam voor Kaaps Viooltje en betekent "stiefmoeder" en ik heb geen flauw idee waarom die plant hier zo heet. Wanneer we oma, in het Noors, vertellen over de dode 2ling, slaat ze haar handen in elkaar en zegt "det var synd, det var synd". Snel spiek ik in het woordenboek; het betekent "dat is jammer".

's Nachts is de nageboorte van de dode 2ling, die ik met veel moeite door de stal naar buiten had gesleept, (de nageboorte is ong. 1,5 mtr. lang en weegt enkele kilo's) verplaatst. Bah!! Dat moet een vos zijn geweest, dat krijgt een kraai nooit voor elkaar!! De kalfjes zijn gelukkig niet aangeraakt. Ik ben er gewoon triesterig van, en sluit deze blog af met een wondertje der natuur: de paardebloempluis. De paardebloem heet hier "lovetann" en dat betekent "leeuwetand" (naar de gekartelde blaadjes). Ik vind dat beide namen geen recht doen aan zo iets moois als het pluizige bolletje.

De groeten van Droopy

Koeien zijn er in allerlei soorten, maten en kleuren. Maar wat mij nog steeds het meest boeit, is de verscheidenheid in karakters. Net zoals bij honden, katten en ons, de mens zijn de onderlinge verschillen enorm groot. En dan te bedenken dat ik in mijn eerste week als boerin me vertwijfeld afvroeg hoe ik ze ooit uit elkaar zou kunnen houden? Inmiddels ken ik ze allemaal van haver tot gort, en een aantal kan ik zelfs, zonder ze te zien, aan hun loei herkennen. Zoals Tante Betje bijvoorbeeld, de moeder van mijn eerste kalf BigBoy. Een zeer eigenzinnig exemplaar dat altijd haar eigen ding doet en geen enkele klem kan haar kop in de voergang houden. Zij gaat liggen wanneer ze wil, ook direkt na het melken, en ze is net weer genezen van een uierontsteking. Als Einar (de eigenaar) weer een weekend thuis is, is hij meteen de klos; er moet weer gelast worden, want Tante Betje heeft de boel weer gemold. Eigenlijk moet ze gewoon weg, zeggen we dan tegen elkaar, maar het punt is dat we dan heel weinig koeien overhouden. Neem BeBe...als pink was ze al uitzonderlijk

klierig en stond ze naast Rolmops, die na het afkalven een hele slecht start maakte doordat ze onder verdoving gemolken moest worden, en daarbij uierontsteking kreeg. BeBe is ook zo'n koe die haar kop uit de klem weet te draaien, en dan lekker de buurvrouw gaat zitten beuken. Iets dat ik gewoon niet kan uitstaan! Waarop Rolmops op haar beurt begint te mieren en te draaien, omdat ze niets terug kan doen. Totaal niet bevorderlijk voor het melken. Ik zit met brokjes bij Rolmops om haar af te leiden, en maak de grote fout BeBe een paar brokjes toe te schuiven om haar rustig te houden. Fout, helemaal fout, want BeBe is best wel slim en de eerstvolgende melkbeurt begint BeBe bij voorbaat al met haar kop te draaien, en doet net of ze haar kop uit de klem wil halen. Ondertussen zijn haar ogen op mij gericht en houden nauwlettend in de gaten of ik wel zie, wat zij doet. Ja BeBe, ik zie het echt wel...hier heb je een paar brokjes! Johan schudt zijn hoofd omdat ik in haar kunstjes ben getrapt, en moet lachen om haar trucjes.
's Avonds met het opstallen loopt BeBe feilloos naar haar plek op de grup, maar met een halster om naast Johan lopen, wil ze absoluut niet. Een paar maand geleden was er een kleine interne verhuizing die we vanwege BeBe's kuren moesten afbreken; mevrouw was niet vooruit te branden! Vandaag hebben Arne-Dag en Arne-Johan de meeste koeien bekapt, en wie is er ontsnapt en naar buiten gerend? Juist, BeBe....zucht!

Maar Droopy kan er ook wat van; blijkbaar is het weiden zo inspannend dat ze haar 4 minuten melktijd niet vol kan houden! Met het melkstel nog aan haar uier, en met haar kop in de klem gaat ze na 3 minuten liggen, en kreunt de meest vermoeide zuchten. Het is gewoon te gek voor woorden!


Johan bonjourt haar weer overeind, en inspecteert het geplette melkstel, dat eerst goed schoongemaakt moet worden...zucht. Zullen we haar ook maar wegdoen?? Maar ze is zooooo lief!!

Namens Droopy wil ik iedereen de groetjes doen en bedanken voor de enthousiaste reacties op de blog. Voortaan zijn er ook blogs te lezen op de internetsite van het tijdschrift "De Boerderij". Het adres: www.boerderij.nl/landbouw/wereldblogs.htm
Deze zullen minder over de koetjes en de kalfjes gaan, en meer over de agrarische situatie in Noorwegen. Voor diegene die geinteresseerd is in "het anders boeren dan in Ned."...lees eens de blogs van Bert van Lier. Hij werkt in Kazachstan en wat daar allemaal gebeurt!!...echt heel extreem en niet te vergelijken met welke wereldblogger dan ook.