Nijltje...de nymfomane

Les 1: hecht je niet teveel aan koeien, en zeker niet als ze 6 jaar oud zijn, nog geen 5000 liter per jaar geven...en Nijltje heten. Wat leeftijd betreft, had ze nog wel 2 jaar mogen blijven, maar haar produktie blijft ver achter vergeleken met de andere koeien. Zelfs de vaarzen (pinken die hun 1de kalf hebben gekregen, en bezig zijn met hun 1de lactatie-jaar) geven meer melk dan Nijltje. Een NRF-koe moet met gemak 7.500 liter melk per jaar kunnen produceren. Bij Nijltje is het nog maar de vraag of ze dit jaar de 5000 gaat halen. Zij is wat dat betreft meer een vleeskoe; de enorme bergen kuil die ze verslindt, zet ze om in vlees en met haar enorme nijlpaardenlijf doet ze niet onder voor de meststieren. Wat ik zo leuk aan haar vindt, is haar interesse in de mens. Wanneer wij langs haar lopen met de schoonmaakattributen of de melkstellen, stopt ze vaak met eten en doet pogingen om met haar tong het een en ander te proeven. Bij haar op de hoek wordt de stang omgeklapt waarmee je 10 koeien met hun kop vastzet of losmaakt; een uitstekende gelegenheid voor Nijltje om even aan je overall te plukken, of haar geliefde spelletje: we gooien de beuk erin!! (met haar kop duwt ze je dan omver). Er zijn veel koeien die niets van dat gefrunnik moeten hebben, en die het niet op prijs stellen dat je ze aait. Nijltje daarentegen strekt haar kop zover mogelijk uit als maar kan, zodat haar ogen uit haar kassen puilen, en wil maar wat graag onder haar kop worden gekroeld.

Bij de maandelijkse melkcontrole worden er maatbekers op de melkstellen geplaatst, zodat je kunt aflezen hoeveel iedere koe precies geeft. Bij iedere melkcontrole zien we de produktie van Nijltje in een gestaag tempo achteruitgaan, en op een keer sta ik zo geconcentreerd naar het schuim in de maatbeker te turen, om Nijltjes prestatie te kunnen aflezen, dat ik Johan niet hoor aankomen. "Niet smokkelen hoor", zegt hij ineens, vlak bij mijn oor, zodat ik me een hoedje schrik. Het is ook mijn slechte geweten, want het speelde wel door mijn hoofd dat ik heel gemakkelijk een litertje erbij kan tellen. Maar wat schiet je ermee op!! Niets, en het is gewoon zo dat het geld voor een groot deel verdient moet worden met de melk, en we geen koeien kunnen laten staan die lief en grappig zijn, maar slecht presteren. Dus, zegt Johan dan heel droog: "kalf eruit, Nijl eruit"!

Nijltje is 2x geinsemineerd met sperma van Ress, een Oostenrijkse Fleckvieh-stier en bij beide inseminaties hadden wij enige twijfels. De bronst/tochtigheidsverschijnselen zoals de hoeveelheid slijm, zijn moeilijk waar te nemen, en komen bij haar ook voor buiten de bronst. Na de bronst zijn er nooit sporen te vinden van de menstruatie, zodat je geen datum hebt voor haar volgende bronst. Wanneer Arne-Johan langs komt, voor de drachtigheidscontrole, ben ik best wel zenuwachtig. Ik weet dat bij een negatieve uitslag, Johan zich zal gaan afvragen of Nijltje wel opnieuw geinsemineerd moet worden. Maar zover zal het nooit meer komen; Arne-Johan constateert dat ze niet drachtig is, en dat in beide eierstokken cystes zitten. Dit zijn holtes, gevuld met vocht die ervoor zorgen dat er geen eisprong plaatsvindt. Hij legt uit dat we haar hormonen kunnen geven, die de cystes laten verdwijnen, en dat je daarna pas bij de 2de bronst kunt insemineren. Al met al ben je zo 2 maand verder. Ik zeg tegen Arne-Johan dat we erover na zullen denken en hoop dat hij snel de stal verlaat, zodat ik een potje kan janken. Ik weet dat haar doodvonnis is getekend!

Wanneer we een boek erop naslaan (Gezondheidszorg voor het rund...auteur Dr. A. Osinga) lezen we dat cystes nymfomanie kunnen veroorzaken, en dan vallen alle puzzelstukjes op z'n plaats. Nijl, die gelijk een klein pinkje besprong, die keer toen ze losbrak in de stal (blog: een veelbewogen dag). Van Johan hoor ik nu dat ze 's avonds met het naar binnen gaan voor het melken (de maanden juni t/m half sept. zijn ze overdag in de weide) altijd aan het ouwehoeren was, en andere koeien besprong. Nymfomane koeien hebben een bronst die langer duurt, en uiteindelijk nooit meer overgaat. Ze kunnen gaan brullen, of brommen, net als een stier en veroorzaken veel onrust in de groep. Het beste is om deze dieren uit de groep te halen, omdat hun gedrag kan overslaan op de andere, gezonde koeien. Nu is dit laatste het geval wanneer wij een loopstal zouden hebben, en de koeien los zouden lopen. Maar op de grup is het moeilijk springen, als je vastgebonden staat, alhoewel we Nijl een poging zagen doen bij haar buurvrouw, koe 139. Vorige week gingen ineens de 5 grote stieren vreselijk aan het loeien, terwijl wij aan het melken waren. Ze legden hun kop op de rand van het hok en keken naar een punt in de verte. Ook een paar andere pinken sprongen ineens als een gek in de rondte en ik had geen flauw idee waarom. Toen hoorden we het: een laag, heel raar gebrom. Het was Nijl, en de koeien bij haar in de buurt, werden er ook behoorlijk zenuwachtig van.

Eind februari worden de 5 oudste stieren opgehaald voor de slachterij, en Nijltje zal daar ook bij zijn. Het zal heel raar zijn, om een andere koe op haar plaats te zien staan, en ik zal haar zeker missen!!